OESO

De OESO (Organisatie van Economische Samenwerking en Ontwikkeling, internationaal OECD genaamd) heeft een ‘humaan’ eindpunt gedefinieerd als zijnde: de vroegste indicatie van ernstige pijn, distress of naderende dood (in een dierexperiment).

Het doel van het gebruik van humane eindpunten bij toxicologische studies is om nauwkeurig hevige pijn, hevige stress, lijden, of een aanstaande dood te kunnen voorspellen, voordat het dier deze gevolgen ondervindt.

Het rapport ‘Guidance Document on the Recognition, Assessment, and Use of Clinical Signs as Humane endpoints for Experimental Animals Used in Safety Evaluation’ is uitgebracht door de Organisatie van Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO=OECD) in 2000. Doel van het rapport is het ongerief binnen het regulatoire toxiciteitsonderzoek te beperken. 
 
Als vereisten voor het correct waarnemen van ongerief bij proefdieren noemt de OESO:

  • bekendheid van waarnemer met normale en afwijkende verschijnselen;
  • zorgvuldig en regelmatig waarnemen (klinisch scoren);
  • frequente objectieve bepalingen van mate van ongerief (pijn/ distress);
  • indicaties voor onomkeerbaar verslechterende conditie bekend bij waarnemer;
  • betrokkenheid van alle teamleden en bekendheid met ieders verantwoordelijkheden.

Observaties/ inspectie gezondheidstoestand: 

  • waarnemingsfrequentie hangt af van diersoort, eerder geconstateerde afwijkingen, aard en werking van toxische effecten en de beoogde onderzoeksdoelen (minimaal wekelijks wegen);
  • gedragsobservaties gedurende de actieve periode van de diersoort;
  • verhoogde waarneming bij die experimenten waarbij men direct effecten verwacht:
    • eerste halfuur intensief;
    • eerste vier uren speciale aandacht;
    • eerste 24 uur regelmatige waarnemingen;
    • na 24 uur minimaal dagelijks (zie ook: Code of Practice Welzijnsbewaking).

Signalen die tot bijzondere aandacht dienen te leiden en die een indicatie kunnen zijn voor euthanasie van het dier:

  • abnormale vocalisaties;
  • abnormale agressiviteit;
  • abnormale lichaamshouding;
  • abnormale reactie op hanteren;
  • abnormale bewegingen/ voortgang;
  • zelf veroorzaakt ernstig letsel;
  • open wonden of huidzweren;
  • ademhalingsmoeilijkheden;
  • botbreuken;
  • (beginnende!) zweren op het hoornvlies;
  • weerzin tegen (voort) bewegen;
  • abnormaal uiterlijk voorkomen;
  • snelle gewichtsafname of ernstige uitdroging;
  • aanzienlijk bloeden;
  • of iedere andere indicatie voor pijn of distress.

Richtlijnen voor toepassing van humane eindpunten:

  • klaarblijkelijke voortdurende pijn/ distress;
  • slechte vooruitzichten op herstel;
  • gezondheidstoestand vormt aantasting van onderzoeksresultaten;
  • definities clinical signs;
  • instructieposter voor in proefdierenlaboratorium.

 

Documenten